Ditulis ku: DADANG H PADMADIREDJA
SALAH kecap asal Sunda pituin anu ngandung harti loba jeung jero, tur lega kacida tèh nyaèta dipoyok dilebok. Sanajan saliwatan ditujukeun kana daÂhareun, nyaèta kecap dilebok, tapi dina kanyataan sapopoè, bisa dilarapkeun kana sagala pasualan gumantung kaayÂaan. Dipoyok dilebok bisa dikeunakeun ka jalma anu “munafik†sanajan karatna ipis, lamun sakali, tapi pikeun anu kaÂteterusan , porsina beuki gedè, bisa jadi asup kana golongan ieu. Dina sababaraÂha kitab diterangkeun yèn kamunafikan anu dina basa Arabna Nifaq sakurangna dibagi dua nyaèta Ashghar (leutik) jeung Akbar (Gedè).
Gambaran Nifaq Ashgar nyaèta jalma anu nempokeun kalayan jelas atawa terang-terangan kasolèhanana tapi nyumputkeyn sifat-sifat anu pajiin-jiin reujeung anu dimaksudkeunana. Atawa anu ditempokeun ka balarèa mah enya jiga jalma solèh, padahal kalakuaÂnana aslina mah henteu kitu ieuh. Nu pangbahayana Nifaq Akbar sabab ieu leuwih jauh, nyaèta siga nu enya nemÂpokeun kaimanan Allah SWT, para maÂlaikat, kitab-kitab, Rasul jeung poè ahir, padahal dina jero hatèna mah teu iman ieuh, boh sabagèan atawa sakabèhna. Dina kahirupan sapopoè, biasana lamun geus dimimian ku ngabohong pikeun nutupan kabohonganana tèh biasana sok ngabohong deui. Malah pikeun ngayakinkeunana bari ditungtungan ku sumpah ka Allah sagala. Lamun tumuÂluy tumuluy kawas kitu, beuh bisa asup kana golongan kaum munafikin tèa. SaÂkumaha hadist Rosul ti Abu Hurairah RA, y èn Rasullullah SAW ngadawuh, “Tanda jalma munafik aya tilu: lamun ngomong ngabohong, lamun jangji tara ditedunan, sarta lamun diamanahan atawa dibèrè kapercayaan èta jalma hianat.
“Ari nginjeum duit ka r ènt ènir mah teu kaasup ka dinya panginten nya Ki,†ceuk Ujang
Kèmèd bangun nu èraeun basa kaperegok ku Ki Madi tas kaluar ti salah saurang warga anu biasa nginjeumkeun duit.
“Ah, manèh mah dipoyok dilebok kalakuan tèh, majarkeun moal daèk datang deui ka Pa Anu tèh, sabab ngaÂrasa nyeri hate, kungsi dicarèkan laklak dasar,†ceuk Ki Madi ka Ujang Kèmèd. Enya jiga nu nulungan mèrè injeuman, palebah mulangkeun kudu dièmbohan bari jeung ditangtukeun jumlahna deuih.
“Bingung puguh Ki, peryogi arÂtos kanggo ngabantun murangkalih ka rumah sakit,†tèmbal Ujang Kèmèd bari luk tungkul. Nginjeum duit haram ka Pa Anu tèh mangrupa jalan pamungkas, salila dua poè manèhna kukurilingan nginjeum duit ka ditu-ka dieu, boh ka dulur-dulurna atawa ka sobat-sobatna. Ngan jawabanana sami mawon, kosong cenah. Teuing enya keur kosong teuing bohong. Nu jelas mah manèhna teu beubeunangan.
“Tah lamun anak abdi nepi ka hanteuna, kulantaran katalèdoran kurÂing, panginten abdi kenging bebendon ti Allah, Ki. Pan murangkalih tèh titiÂpan sanès. Abdi sanès teu terang anu nambut, anu nambeutkeun sareng anu nyaksian dina kagorèngan dosana sami. Mung kèdah kumaha deui atuh,†tèmbal Ujang Kèmèd. Aki Madi, teu nèmbalan salèmèk-lèmèk acan. Dina hatèna teu nyalahkeun lamun sobatna mulamÂpah kitu. Ceuk paribasana mah nètè semplèk, nincak semplak, maju jurang mundur jungkrang. Pikeun jalma-jalma sabangsaning dirina jeung Ujang Kèmèd lain sakali dua kali waè nyanghareupan kaayaan kitu tèh.
“Saèna mah aya lembaga husus anu bisa nungkulan kasusah model kieu tèh Ki. Kènging teu nya Ki, upami urang nambut arÂtos masjid upami dina hiji waktos urang diÂparengkeun mayunan anu samodèl kieu?â€
“Hus èta mah duit umat deuleu, jeung deui masjid mah lain tempat nginÂjeum tempat ibadah. Gagabah ari ngoÂmong tèh,†Aki Madi nyureng.
“Upami aya anu pindah kayakinan kuÂsabab taya anu nulungan, kumaha tah ?â€
Ki Madi ukur bisa ngahuleng ngaÂraga meneng, sabab anu dicaritakeun ku sobatna tèh aya benerna, manèhna kungsi milu jumaahan di hiji masjid anu kasna nepi ka puluhan juta.
“Naha meunang kitu lamun aya jamaahna nginjeum pikeun kaperluan kawas kitu?â€
Ah, teu gampang geuning nya! NuÂmatak manusa osok moyok bari ngeleÂbok ogè. (*)