Ditulis oleh: DADANG HP
KECAP asal Sunda pituin anu ngandung harti loba jeung jero, tur lega kacida tèh nyaèta dipoyok dilebok. Sanajan saliwatan dituÂjukeun kana dahareun, nyaèta keÂcap dilebok, tapi dina kanyataan sapopoè, bisa dilarapkeun kana sagala pasualan gumantung kaayÂaan. Dipoyok dilebok bisa dikeuÂnakeun ka jalma anu “munafik†sanajan karatna ipis, lamun sakali, tapi pikeun anu kateterusan , porsÂina beuki gedè, bisa jadi asup kana golongan ieu. Dina sababaraha kitab diterangkeun yèn kamunafiÂkan anu dina basa Arabna Nifaq sakurangna dibagi dua nyaèta AshÂghar (leutik ) jeung Akbar (Gedè).
Gambaran Nifaq Ashgar nyaèta jalma anu nempokeun kaÂlayan jelas atawa terang-terangan kasolèhanana tapi nyumputkeyn sifat-sifat anu pajiin-jiin reujeung anu dimaksudkeunana. Atawa anu ditempokeun ka balarèa mah enya jiga jalma solèh, padahal kalakuanana aslina mah henteu kitu ieuh. Nu pangbahayana NiÂfaq Akbar sabab ieu leuwih jauh, nyaèta siga nu enya nempokeun kaimanan Allah SWT, para malaiÂkat, kitab-kitab, Rasul jeung poè ahir, padahal dina jero hatèna mah teu iman ieuh, boh sabagèan atawa sakabèhna. Dina kahiruÂpan sapopoè, biasana lamun geus dimimian ku ngabohong pikeun nutupan kabohonganana tèh biÂasana sok ngabohong deui. Malah pikeun ngayakinkeunana bari diÂtungtungan ku sumpah ka Allah sagala. Sakumaha hadist Rosul ti Abu Hurairah RA, yèn Rasullullah SAW ngadawuh, “Tanda jalma muÂnafik aya tilu : lamun ngomong sok ngabohong, jangji tara ditedunan, sarta lamun diamanahan èta jalma hianat.
“Ari nginjeum duit ka rèntènir mah teu kaasup ka dinya pangintÂen nya Ki,†ceuk Ujang
Kèmèd bangun nu èraeun basa kaperegok ku Ki Madi tas kaluar ti salah saurang warga anu biasa nginjeumkeun duit.
“Ah, manèh mah dipoyok dileÂbok kalakuan tèh, majarkeun moal daèk datang deui ka Pa Anu tèh, sabab ngarasa nyeri hate, kungsi dicarèkan laklak dasar,†ceuk Ki Madi ka Ujang Kèmèd. Enya jiga nu nulungan mèrè injeuman, paleÂbah mulangkeun kudu dièmbohan bari jeung ditangtukeun jumlahna deuih.
“Bingung puguh Ki, peryogi arÂtos kanggo ngabantun murangkaÂlih ka rumah sakit,†tèmbal Ujang Kèmèd bari luk tungkul. Nginjeum duit haram ka Pa Anu tèh mangruÂpa jalan pamungkas, salila dua poè manèhna kukurilingan nginjeum duit ka ditu-ka dieu, boh ka dulur-dulurna atawa ka sobat-sobatna. Ngan jawabanana sami mawon, kosong cenah. Teuing enya keur kosong teuing bohong. Nu jelas mah manèhna teu beubeunangan.
“Tah lamun anak abdi nepi ka hanteuna, kulantaran katalèdoran kuring, panginten abdi kenging bebendon ti Allah, Ki. Pan murangÂkalih tèh titipan sanès. Abdi sanès teu terang anu nambut, anu namÂbeutkeun sareng anu nyaksian dina kagorèngan dosana sami. Mung kèdah kumaha deui atuh,†tèmbal Ujang Kèmèd. Pikeun jalma-jalma sabangsaning dirina jeung Ujang Kèmèd lain sakali dua kali waè nyanghareupan kaayaan kitu tèh.
“Saèna mah aya lembaga huÂsus anu bisa nungkulan kasusah model kieu tèh Ki. Kènging teu nya Ki, upami urang nambut arÂtos masjid upami dina hiji waktos urang diparengkeun mayunan anu samodèl kieu?â€
“Hus èta mah duit umat deuÂleu, jeung deui masjid mah lain tempat nginjeum tempat ibadah. Gagabah ari ngomong tèh,†Aki Madi nyureng.
“Upami aya anu pindah kayaÂkinan kusabab taya anu nulungan, kumaha tah ?â€
“Geus ah, tanyakeunana ka ahÂlina, sakurangna ka ulama, kiai ataÂwa jalma anu ngarti kana urusan hukum agama, nu kararitu mah atuh.†Ngadèngè jawaban kitu tèh, gancang Ujang Kèmèd pamitan, da rèk mawa anakna ka rumah sakit.
Ki Madi ukur bisa ngahuleng ngaraga meneng, sabab anu diÂcaritakeun ku sobatna tèh aya benÂerna, manèhna kungsi milu jumaaÂhan di hiji masjid anu kasna nepi ka puluhan juta.
“Naha meunang kitu lamun aya jamaahna nginjeum pikeun kaperluan kawas kitu?â€
Ah, teu gampang geuning nya! Numatak manusa osok moyok bari ngelebok ogè. (*)