Ditulis ku: DADANG H PADMADIREDJA
MANGSA budak kènèh, baheula, lamun ngariung jeung nu sapanÂtar tèh sok laju wè tatarucingan, diantarana anu aslsna tina singgeÂtan atawa kirata kayaning lurah (luhur sabeulah), tampolong (tempa-tempo kakolong) calana, dipancal salilana, taksi, pitak di sisi cenah, PBB, pitak bekas bisul.
Ngomongkeun taksi, jadi inget kana sinètron anu aya di salah saÂhiji stasiun televise swasta nasional (samèmèhna disetèl di bioskop,) salian ti nyaritakeun budak anu lucu, pikaresepeun, ogè nyaritaÂkeun bapana èta budak anu pakasaÂbanana supir taksi. Lamun sinètron taksi, komo budak leutikna mah matak resep nempona, aya ogè takÂsi anu jadi patanyaan gedè. Eta mah taksi dina film, tah anu rèk dicaitaÂkeun di dieu mah, taksi sabenerna.
Di Kota Bogor, ceuk salah saÂhiji pajabat anu raket patalina jeung urusan èta, can perlu kanÂdaraan taksi, tapi naha bet di jaÂman kiwari loba pisan, balawiri dimana-mana. Di kota metropoliÂtan, taksi salahsahiji angkutan anu kacida diperlukeunana, sabab bisa nepi ka tujuan kalayan cepet, bari jeung teu kudu acak-acakan, jeung teu kudu kèsangan hartina panampilan masih kènèh bisa diÂandelkeun. Lain rèk ngutik-ngutik ayana taksi di Bogor, sabab pikeun sabagian warga Kota Bogor, sigana tèh kacida diperlukeunana.
Ningali kanyataanana naha bet bèda pisan, tapi can diizinan, nu ngetèm jeung balawiri, kawilang loba. Naha poho, kapopohokeun atawa dipopohokeun? Atawa mèÂmang ayeuna mah geus dimeuÂnangkeun? Sabab, urusan ieu aya patalina jeung katenangan, lamun dina kaayaan tenang mah pan usaha ogè bakal aya hasilna.
Katenangan lain dina kulaÂwarga wungkul dina sagala rupa ogè diperlukeun, sabab bisi cilaka ku polah sorangan. Contona buÂdak anu keur mawa motor hèg can bogaeun SIM, mangsa aya raÂzia atawa pulisi tèh, sok katèpaan panyakit gugup jeung sieun. LanÂtaran ngarasa salah tèa, biur wè kabur, mawa motorna satabrang-tabrang, tungtungna cilaka.
Padahal pulisi anu dimaksudÂkeunana tèh keur tugas ngatur pasuÂliwerna mobil jeung motor, sangkan jalanna lancar. Sabab usaha bari jeung “susulumputan†sarta teu boga izin mah, matak pikahariwangeun.
Tah patali jeung urusan èta nya aya alusna anu tadina can jelas tèh dijadikeun ècès, ambèh henteu jadi obyèk oknum anu teu pararuguh. Sabab salah sahiji kahèbatan (?) oknum pagawè di urang tèh nyaèta ngamangpaatÂkeun anu can pati jelas.
Kètang anu geus jelas ogè sok dijadikeun teu jelas (pikeun kapentingan pribadina), komo deui anu masih kènèh samar-samar nya, peraturanana masih dirarampa. Bisi ieu mah, sabab ngantepkeun nu kararitu tèh, sasatna mah sarua jeung ngajuÂrumuskeun dirina (kaasup kulaÂwargana) kana jurang kanistaan, sabab bakal ngaruksak turunana.
Hal èta sabenerna saluyu jeung papatah ti karuhun anu remen didarongèngkeun atawa dicaritakeun, ngalarapkeun silih asih, asah jeung asuh, lain saukur mere mawèh wungkul silih ingeÂtan sangkan henteu nepi ka tikunÂclung kana tempat anu sakirana matak ngadorèsakeun.
Jadi kecap silih asih, asah jeung asuh tèh, lain ngan saukur dijaÂdikeun, siloka anu taya harti, reÂmen diucapkeun bari jeung taya prakna pisan, tapi dijadikeun dadaÂsar enggoning ngambah kahirupan sapopoè. Sabab, saur Kang Eman tèa mah kecap tapa dina Sunda tèh, lain ngan saukur cicing, ngaraÂga meneng, ngajauhkeun sifat anu garorèng, bari ngosongkeun beuÂteung, tapi gawè rancagè saluyu jeung tugasna sèwang-sèwangan.
Pagawè rancagè dina gawèna, pangusaha junun jeung jujur dina usahana, alim ulama, pengkuh dina ngajalankeun aturan agama. Lamun èta dilaksanakeun, nya bakal sepi maling towong ramÂpog, sabab pangwangunan saluyu jeung rencanana, mun aspal jalan tèa mah kandelna teu ngurangan, kitu ogè pajeg ogè teu dikorowot pikeun makaya diri sorangan.
Komo deui pajabat anu ngagaÂsab duit rahayat, sarta jumlahna matak hookeun anu ngadèngèna. Naha bakal karandapan kitu jaÂman gemuh mangsa baheula, anu ceuk sikleus mah bakal ka beuÂlah Kulon deui, sawatara nu ngoÂkolakeun nagarana teu amanah jeung jujur? Rarsaan rada jauh tina harepan lamun kitu mah. PaÂdahal pan nagara jeung eusina tèh titipan anak incu urang lin? Duka kumaha atuh nya ! (*)