Ulah Kajongjonan Teuing

Ditulis ku: DADANG H PADMADIREDJA

PANINEUNGAN (romantisme) kajayaan karuhun urang di mangsa katukang, hususna ngeu­naan kama’muran, kagemuhan di jaman Karajaan Sunda Galuh (Pakuan Pajajaran) wabil husus (jiga ustad waè) ka Prabu Sili­wangi anu sarimbag pisan jeung tokoh Sri Baduga Maharaja, teu bisa disinglarkeun yèn saka­peung urang hayang “mindah­keun” jaman èta ka alam ayeuna.

Sanajan dina hatèna, yakin pisan kaayaan èta geus pasti moal bisa dipulangkeun. Komara Prabu Siliwangi, pikeun saba­gèan jalma anu ngarasa seuweu-siwina, rarasaan mah moal bisa dipisahkeun tina alam pamikira­nana, bakal tetep hirup kumbuh dina hatèna sèwang-sèwangan. Salah sahiji pikeun ngajaga “ruh­na” tetep hirup di Tatar Pasun­dan, loba organisasi, paguyuban kasundaan anu tetep ngayakeun ritual atawa upacara dina raraga nyambungkeun tatali batin jeung “alam” baheula.

Diantarana macakeun wang­sit atawa Uga Siliwangi dina unggal riungan, bari saencana dimimitian ku rupa-rupa upa­cara husus. Panineungan kana kahèbatan, kasaktian, kawijak­sanaan, kagagahan Eyang Prabu èta, sakapeung mah sok kaleu­leuwihi, malah teu saeutik nim­bulkeun kaayaan anu dijieun-jieun, nepi ka nyieuhkeun akal sèhat jeung kanyataan anu sa­benerna anu dirojong ku bukti-bukti anu aya.

Salah sahijina, anggapan yèn Prabu Siliwangi ngahyang jeung karatonna anu dipercaya ku sa­bagèan masarakat Sunda. Lamun nu ngahyangna Prabu Siliwangi atawa Sri Baduga Maharaja, ma­sih kènèh rada “kaakalan” sabab di jaman saentasna ogè loba ka­jadian-kajadian ahèng, misalna kungsi kacaritakeun aya nu jadi imam di sababaraha masjid.

Malah sejarawan satingkat Prof. Ayat Rohaèdi waè, sa­kumaha anu ditulis dina buku Nyukcruk Galur Mapay Raratan Siliwangi, nyebutkeun yèn ke­percayaan urang Sunda baheula kawas kitu. Samangsa ditingali ka kamar tempat anjeunna nye­pèn (mujasmèdi) geus teu aya, ngaelungit atawa ngahyang tèa.. Aya ogè anu nyebutkeun lay­onna dibeuleum, tur lebuna di­awurkeun di Rancamaya, teges­na di Badigul.

Carita ieu masih kènèh pa­dungdengan, naha enya kitu ? Tapi dina “sajarah” sèjèn aya ogè anu ngajelaskeun yèn Kian San­tang (Raja Sangara) kungsi ne­pungan apana (Prabu Siliwangi) bari tetep meredih sangkan asup Islam, ngan anjeunna tetep al­imeun. Sabab pindah kayakinan teu kawas malikeun leungeun.

Teu saeutik anu yakin yèn sa­benerna Prabu Siliwangi geus Is­lam, alesanana sawaktu anjeun­na mileuleuheungkeun Subang Larang anu muslim tur murid Syeh Quro anu mazhabna Imam Hanafi geus pasti moal mikeun lamun Sri Baduga henteu ngu­capkeun dua kalimah syahadat. Puguh rada hèsè ngabuktikeu­nana argument-argumèn èta tèh, salian ti kajadianana geus lawas, jeung taya bukti anu nguatkeu­nana.

Hartina bisa enya bisa hen­teu. Tapi lamun Prabu Siliwangi anu ngaleungitkeun karatonna mah, matak rada himeng. Ale­sanana, asa can pernah maca jeung kacaritakeun aya dua karaton. Karajaan anu dihijikeun ku Sri Baduga anu harita dira­jaan ku Sang Haliwungan atawa Prabu Susuk Tunggal, karaton atawa istana tèh ngan hiji ani disebut Sri Bima Punta Narayana Suradipati beunang ngadegkeun Maharaja Tarusbawa dina taun 670 masèhi.

Sakumaha ditulis dina Ko­ropak 406 anu eusina nyebut­keun yèn di dinya urut Karaton, ku Bujangga Sedamanah dinga­ranan Sri Kadatuan Bima Panta Narayana Madura Suradipati, saentas rèngsè tuluy dijiadan (diberkahan) ku Maharaja Tarus­bawa jeung Bujangga Sedama­nah. Ditèangan ka hulu Cipakan­cilan, papanggih Bagawat Sunda Majayati.

Ku Bujangga Sedamanah dibawa ka payuneun Maharaja Tarusbawa. Anu satuluyna ku Sri Baduga Maharaja dibalay, sakuri­lingna dijieunan solokan pikeun nguatkeun pertahanan. Lamun tèa mah sakumaha sabagèan kapercayaan masarakat Sunda dileungitkeun ku Sri Baduga (Prabu Siliwangi), dimana Prabu Surawisèsa jeung panerus sèjèn­na neruskeun kakawasaanana. Lamun tèa mah rèk ditarik bena­ng beureumna (dipaksakeun), si­gana tèh leuwih keuna ka Prabu Ragamulya Suryakencana, Raja panungtungan Karajaan Pakuan Pajajaran.

Inget ka jaman baheula hen­teu salah, sabab urang ulah nepi ka mohokeun sajarah jeung ka­ruhun sorangan. Ngan lamun nepi ka nyieuhkeun akal pikiran tur ukur “sarè tibra” ngagugu­lung lamunan jeung panineun­gan mulangkeun alam baheula ka ayeuna anu pamohalan kalak­sanakeun, rarasaan kudu buru-buru dihadèan, bisi kajongjonan jeung kalalajoanan. Sabab saès­tuna, urang Sunda tèh geus loba katinggaleun ku sèkèsèlèr sèjèn­na. Sakumaha ceuk Doel Sum­bang dina laguna, na kamarana ari urang Sunda. Gendang geus dipadudungkeun goong geus di­tabeuh, kari prung. Sok, ah!