Ditulis ku: DADANG H PADMADIREDJA
BASA Kang Acun nyebutkeun yèn wakil sakapeung mah panghasiÂlan jeung kakawasanaana leuwih gedè, Ki Madi jeung kuring teu buru-buru ngaenyakeun, malah nyebutkeun teu panuju.
Sabab kanyataanana henteu kitu ieuh, di sababaraha organÂisasi, boh sosial, kamasarakatan, atawa politik, fungsi wakil kaèlèhÂkeun ku sekretarisna. Da cenah, laÂmun sekretarisna rancagè gawèna hade, pupuhuna pinter ngaorganÂisir organisasi pastina bisa jalan.
“Dimana-mana ogè anu boga kakawaasan jeung wewenang mah pupuhu atawa ketua, lamun ketuÂana geus teu bsa gawè, anu maju kakara wakilna, kang. Malah dina pamarèntahan mah, di sababaraÂha tempat wakil mah ukur baud serep,†tèmbal Ki Madi.
“Maksadna kumaha, Ki,†kurÂing rada teu ngarti.
“Ah, manèh mah pentium hiji sugan, memorina leutik, loadingÂna lila,†Acun mairan.
“Baud serep, Ki?â€
“Enya, ban serep mah leuheung kapakè kènèh, ban mah sok aya kempesna, baud sèrep mah rada lila kapakèna,†tèmbal Aki Madi.
“Kè….kè.., ieu aya dua pasuaÂlan, ceuk Kang Acun wakil leuwih gedè panghasilanana, saur Aki, ukur teu jadi ban sèrp-sèrèp acan, asa teu nyambung tah. Anu kakaÂwasaanana leutik mah gajihna ogè leutik. Panghasilan resmi Lurah geus pasti bèda jeung Camat, WaÂlikota atawa Bupati,†cèkèng tèh rada keuheul pèdah disebut pènÂtium hiji.
“Aèh, heueuh nya. Ari ceuk maÂnèh anu dimaksud wakil èta saha Cun,†Ki Madi nanyakeun ka Acun.
“Enya wakil rahayat, pan gajiÂhna leuwih gedè tibatan uing, geus kitu sakarepna.
Puguh-puguh loba nu teu satuÂju studi banding ka Yunani tèh, èh keukeuh berangkat da cenah rèk diajar ètika politik.
Mangkaning ongkos jeung saÂgalana tèh ditanggung ku nagara, anu hartina pan duit rahayat kèÂnèh. Tah lamun kitu maranèhaÂnana tèh ngawakilan saha ? PadaÂhal pan ngakuna tèh wakil rahayat, pan anu disebut rahayatna tèh diÂantarana urang, lin?.
Lamun rahayatna atawa anu diwakilanana teu satuju, lain èta tèh sarua jeung ngahianatan anu milihna? Padahal urusan ètika mah gumantung kana pribadina sèwang-sèwangan, nya.†ceuk Kang Acun.
“Beuh, enya geuning nya?†tèmÂbal Ki Madi bari garo-garo teu ateul.
“Is, ulah suudzon atuh, nuÂmatak kitu ogè, kacida pentingna jeung geus dipikirkeun mangfaatna pikeun kamajuan dèmokrasi di nagÂara urang,â€cèkèng tèh teu panuju.
“Ari numutkeun Aki?â€
“Teuing ah, teu ngarti. Uteuk Aki mah anu ngan saukur lulusan SR, teu nepi ka dinya. Tong boronÂing mikiran naon tadi tèh, ètika berpolitik. Maca di Koran loba baÂrudak anu garelut ogè geus lendÂeng. Sok sieun incu Aki pipilueun, kumaha mun nepi ka tatu, tuluy asup ka rumah sakit, saha anu ngaÂwaragadan.
Sabab mun nempo kahirupan kolotna, tong boroning pikeun nu kararitu, nyukupan kabutuhan daÂhar sapopoèna ogè mani seuseut seuat,†ceuk Aki Madi tuluy ngeÂluk, paromanana ngadadak robah, pikarunyaeun.
Kuring jeung Kang Acun kawas nu kasima. Brèh dina implengan mangsa keur kampanyeu, mani jiga nu enya, jangjina tèh rèk merÂjuangkeun kapentingan rahayat. Ari geus kapilih mah, rarasaan tèh asa jauh tina panyangka.
Tong boroning manggihan ka rahayat, dalah ngahaja dipanggiÂhan ogè tara daèkeun nepungan. Pikiran gorèng kitu tèh gancang disieuhkeun, sabab teu sakabèh, wakil rahayat boga kalakuan kitu. Loba kènèh anu benet-bener mèÂlaan ka nu laleutik. Bari jeung teu apal saha-sahana ogè . Pastina ogè aya lah.
“Tah pamadegan Aki kumaha, geuning tadi Aki mah benten. Anu dimaksad ku Aki wakil tèh naon.â€
“Nu jelas lain wakil rahayat, tapi wakil nu sèjèn. Tapi wawakil dina pamarèntahan, kayaning Wakil Presidèn, Wakil Gubernur jeung di sahandapeunana.
Aki mah nempo kana kajadian-kajadian anu geus kaliwat, boh di urang atawa di sababaraha temÂpat, wakil tèh ngan saukur jadi ganjel wungkul. Sabab teu bisa mutuskeun nanaon, sagalana kumaha anu diwakilanana.â€
“Enya atuh Ki, lamun wakil jeung anu diwakilanana teu sajaÂlan, rèk kumaha jeung kamana dibawana.†(*)