NgahÄ—jokeun Bogor

Ditulis ku: DADANG H PADMADIREDJA

SALAH sahiji anu nyababkeun hawa di Kota Bogor karasa panas tèh ceuk Kang Sam, aktifis lingkun­gan hirup ku sabab lobana wangu­nan, bari jeung teu diimbangan ku lobana pepelakan. Ari wangunan imah biasana sok dibebetah, ku nu boga imahna, sakurangna di­pelakan tatangkalan, ngarah asri, hèjo lèndoh, tur matak tiis lamun dicicingan. Sabab aya paribasa “rumahku istanaku, atawa rumah­ku surgaku”.

Tapi nu rada matak pikaha­riwangeun mah, anu diparakè tempat usaha, boh kios, toko atawa ruko. Geura wè titènan di sapanjang jalan Tajur Bogor Timur, Sindangbarang Bogor Barat, Jalan Sholèh Iskandar Bogor Timur, Kedung Halang Bogor Utara, Nyi Raja Permas Bogor Tengah, ah pokona mah anu diparakè pikeun usaha mah, ampir sakabèhna taya tatangkalan. Numatak lamun ka tempat-tèmpat anu disebut­keun di luhur èta, mangsa ten­gah poè èrèng-èrèngan mah karasana tèh mani panas pisan.

Padahal sarèrèa ogè nyaho pentingna tatangkalan, lamun ti beurang mah jadi baturna manusa, nyaèta ku ngahasilk­eun oksigèn anu diperlukeun ku manusa. Baheula saur Kang Sam, mangsa Walikotana Ir. Mu­hammad, aya katangtuan anu mangrupa SK, anu eusina tèh aya kasanggupan ti nu ngawa­ngun yèn baris melak tatangka­lan. Lamun henteu cenah mah IMBna moal dikaluarkeun.

Kawijakan kawas kitu tèh kacida alusna, sakurangna, nga­jaga Kota Bogor tetep hèjo ku tatangkalan (lain ku angkot), ogè ngajaga tina kakurangan cai, mangsa halodo lila. Sabab pan tatangkalan tèh jadi tem­pat panyimpenan cai, lah nu kitu mah budak leutik ogè nya­hoeun. Komo barudak SD Ban­tar Jati 9, mah, sabab ku guru-guruna diajarkeun ngeunaan lingkungan hirup.

Moal ogè jadi sakola Adi­wayata Mandiri atuh nya. Sabab di sakola ieu salian diajarkeun tertib dina urusan miceun run­tah, ogè dibèrè èlmu ngeunaan kumaha ngokolakeun lingkun­gan hirup. Hanjakalna sanajan geus kakoncara ka mancanega­ra, malah loba anu ti luar nagri ngajugjug hayang diajar, tapi teu kitu pikeun sakola-sakola anu aya di Kota Bogor.

Teuing naon alesanana, tah. Padahal, sarèrèa ogè nyaho yèn melakkeun disiplin mah alusna tèh mangsa keur barudak kè­nèh. Sakumaha anu ditembang­keun dina qasidahan, diajar sawaktu leutik mah lir natah dina batu, bakal aya tapakna.

Rarasaan bakal kacida èn­dahna tah lamun di hareupeun ruko-ruko di sapanjang jalan Tajur, jeung jalan-jalan sèjènna pinuh ku tatangkalan. Carana mah (lamun daèk) gampang pisan, kari nyadiakeun pot bun­ga, boh tina plastic atawa tina dreum kurut, rarasaan teu ma­hal ieuh. Atuh perkara bibitna mah teu hèsè ieu, bisa ti Dinas Pertanian Kota Bogor, ogè kon­sultasi tangkal naon anu pantes atawa alus dipelak dina pot.

Mun teu salah bibit-bibit èta tèh dibagikeun gratis, pikeun saha waè anu hayangeun melak. Malah Kang Sam ogè, ceuk kasar­na mah sanggupeun mun kudu nyadiakeun bibit tatangkalan ka­layan haratis, alias teu mayar tèa.

Tah meureun ceuk tiorina mah teu hèsè ieuh nya, nu boga toko nyayagikeun tempat, bibit­na kari ngirim, kari prakna. Ka­dituna kari miara sangkan èta tangkal tèh hirup, tanggung jawabna nya nu baroga toko, da moal bèak cai dreum-dreuman ieuh, dina kudu nyèborna ogè. Dines anu aya patalina jeung èta, meureun kari migawè nu sèjènna. Sabab lamun kudu ngurus tatangkalan anu aya di hareupeun toko-toko èta mah, pimanaeun kasiwer.

Tah ceuk Ki Mardud mah, nu kitu anu disebut sepi ing pamrih ramè ing gawè tèh, sumanget gotong royong , sabanda sarik­sa tèa anu ayeuna geus mimiti leyur bisa dihangkeutkeun deui ku cara-cara anu samodèl kitu. Teu kudu nu gedè-gedè heula, anu sederhana tur gampang dipigawèna, bari jeung murah deuih, tapi mangpaatna, insya Allah saumur hirup.

Ceuk itungan, lamun aya rèbuan jalma anu baroga toko melak dua tilu tangkal wè, meu­reun sakurangna dua nepi ka tilu rèbu tangkal, nyadiakeun oksigen pikeun masarakat Bo­gor. Sakumaha tarèkah anu keur dileukeunan ku Bogor Today. Sugan wè ku jalan kitu mah, hawa anu karasa panas bayeungyang tèh rada nguran­gan nya. Tapi kètang èta mah teu langkung ka nu garaduh toko jeung pamarèntahanana. Mugia wè atuh kahartos nya!