Nasib Tukang Goong jeung SindÃ¨n

Editor :

28 Mei 2016

Ditulis ku: DADANG H PADMADIREDJA

Lila teu ngadÃ¨ngÃ¨ wirahma degungan kalayan langsung, da geus rada jarang anu mintonkeun (boh di nu hajatan, atawa di pasÂamoan-pasamoan) kalÃ¨lÃ¨d ku OT, ceuli tÃ¨h mani asa katorÃ¨kan, gantung dÃ¨ngÃ¨eun. Padahal laÂmun ngitung umur mah geus taya pupurieunana, rÃ¨k naon atuh.

Sanajan dinya enyana ogÃ¨ bisa, sawaktu manggung mah geus moal mungkin diajakan. Nu lalajo mah (kaasup kuring) pan leuwih pogot nempo anu â€œsalaÂlegerâ€. Geus teu pantes, pan nu saumuran kuring mah, payusna tÃ¨h meujeuhna mencÃ¨tan tasbÃ¨h.

Enya wÃ¨ teu nyalahan, ngadÃ¨ngÃ¨keun wirahma degung langsung karasa bisan bÃ¨dana jeung tina kasÃ¨t atawa CD, aya hal-hal anu teu bisa digantian. Boh gelik kacapi, sora saron , jeÂnong gendang jeung goongna. Komo palebah kawih Jiro SamÂpak, Tepang Asih mah asa aya di alam mana boa.

â€œSalah sahiji wujud kacinÂtaan kana budaya tÃ¨h nyaÃ¨ta miÂkaresep kana kawih-kawih sunda, komo nepi ka bisa mah, ulah seueur-seueur salagu wÃ¨ heula,â€ ceuk Kang Awal anu jadi juru latiÂhna. Reugreugna mah, nu lalatiÂhan tÃ¨h geuning barudak kÃ¨nÃ¨h umuran barudak SD jeung SMP. Loba diantarana kulawarga Ki BaÂhar, kaasup alo-alo jeung anakna. Kituna tÃ¨a mah teu nyalahan laÂmun kulawarga ieu kulaweaga seniman, sabab uyah mah geunÂing tara tÃ¨Ã¨s ka luhur.

Apana Bahar jeung Awal tÃ¨h, almarhum Bapa Endang Sustira, baheulana pamaÃ¨n tunil atawa sandiwara Sunda di Purbasari Gunung Batu, saentragan Apih Dayat,Bah Odoy, Mad Roi urang Bantar jati anu baheula mah katelahna Si KoncÃ¨r. Jaman harita anu katelah bodoranana matak ger tÃ¨h Mang Badong anu nami aslina mah jafar.

Tah diantara para nayaga tÃ¨h anu keur latihan tÃ¨h nu kaciri pisan tÃ¨h tukang goong. Dina susunan seni gending, tukang goong tÃ¨h sabenerna kawilang penting, sabab kaciri pisan salahna jeung kawilang panutup wirahma, ngan dina panghargaan mah (kaasup honorna) kawilang panghandapna.

Sabab cicingna ogÃ¨ di jajaran pangtukangna, nu pangtukangna tÃ¨a, lamun nasibna alus kabagÃ¨an panglobana, tapi karemenana mah nya kitu tÃ¨a cau ogÃ¨ butiÂtina. Sanajan gawÃ¨na ukur nakoÂlan anu ngajendol, tapi tetep wÃ¨ konsÃ¨ntrasina kudu pinuh. Sabab malaweung saeutik, sora goong teu ninggang dina wirahmana, pastina aya nu molotot. Malah teu saeutik panongton anu hahaok nyarÃ¨kan tukang goong anu salah nakol.

Jigana lamun pausahaan karÃ¨ta api mah, tukang goong tÃ¨h teu bÃ¨da di patugas jaga panto karÃ¨ta, lamun ngalamun saeutik atawa dina hiji waktu poho nuÂtupkeun panto, bakal ngabaluÂkarkeun kacilakaan. Urusan gajiÂhna, jigana tÃ¨h teu jauh ti tukang goong, pangbucitna. Tepi ka kiÂwari asa teu kadÃ¨ngÃ¨ aya tukang goong anu kamashur, bÃ¨da jeung tukang gendang, komo jeung juru kawih atawa ki dalang mah.

Sabab taya aya, festival atawa lomba ngagoong. Lamun juru kawihna mah loba nu kawÃ¨ntar kayaning Upit Sarimanah, Titim Fatimah, Iyar Wiarsih jrrd. Malah Iyar Wiarsih anu kawÃ¨ntar ku kawih mojang priangan tÃ¨a, lain ngan saukur ngawihkeun lagu-laÂguna Upit jeung Titim wungkul, tapi pinter nyiptakeun lagu.

Diantarana anu kawÃ¨ntar tÃ¨h nyaÃ¨ta, Dikantun Tugas, anu diciptakeun saentas PresidÃ¨n Soekarno ngucapkeun Trikora, Kalakay Murag, RÃ¨rÃ¨t Mojang, Wanita Jaya jeung Gutak-Gitek. Sakurangna 58 lagu anu tos dicipÂtakeun ku anjeunna. Lian ti Ã¨ta, Iyar ogÃ¨ kugsi nulis buku anu judulna PasindÃ¨n jeung RumpakÂana, anu ayeuna dijadikeun buku panungtun juru kawih Sunda di Tatar Pasundan. Ku jasa-jasana, Iyar meunang panghargaan ti Gubernur Jawa Barat (taun 1985) jeung Bupati Bandung(1993).

Tah jigana mah mun hayang kawÃ¨ntar tukang goong ogÃ¨ kudu bisa nyiptakeun lagu jeung nulis buku nya. Sabab salila ieu tukang goong mah taya festivalna pisan. Sanajan dina wirahma sunda, goong tÃ¨h jadi patokan. Deudeuh teuing tukang goong, kabagian cicing di tempat pangtukangna.

Bagi Halaman

============================================================