Ditulis ku: DADANG H PADMADIREDJA
MUN pareng keur ulin ka Jasinga, palebah Kampung Garisul Desa Kalong wayah eururn heula sakeÂdeung mah, sakurangna ngaranÂdeg. Sabab di palebah dieu, aya plang atawa ngaran panuduh anu kacida gedèna, Situs Pemakaman Raja-raja Islam. Situs ieu umurna kurang leuwih aya kana lima raÂtusa taunan.
Saentas mapay-mapay sisi cai, diantarana pasantren, bras wè ka hiji pakampungan, nanjak saeuÂtik, teu lila urang bakal mangÂgihan komplek pamakaman anu kawilang lega.
Ngeunaan harti ngaran GariÂsul, numutkeun Pa Uci Sanusi, juru peliharana, singgetan tina garis wates panyusulan. Tegesna, sing saha waè anu nyebarkeun agama Islam nu daratang ti Kulon jeung ti Kalèr wajib ngalaporkeun dirina saencan asup ka wewengÂkon anu rèk didatanganna.
“Di komplek pamakaman ieu, teu kurang ti 1200 urang para syuhada atawa pahlawan perang Islam atawa nu nyebarkeun agaÂma Islam dikurebkeun. Komplek pamakaman ieu, legana kurang leuwih lima rèbu meter pasagi,†walerna basa ditaros ku Kang Wawan Khusnun pikeun acara ngÂabuburit bareng Karfat dina salah sahiji tipi Bogor, Masih saur Pa Uci, tandana yèn èta kuburan Islam tèh diantarana makam nyanghunjar ngalèr ngidul, ogè totondèn aya tulisan atawa reliefna dina Arab gundul. Kitu ogè aya ciri kuburan pikeun lalaki jeung awèwè. Nu lalÂaki cirina buleud, sedengkeun nu awèwè tandana damprak.
“Para raja atawa gegedènna mah dikuburna di tempat anu pangluhurna, sarta batuna ogè leuwih badag ti nu biasa,â€pokna daria. Di komplek anu dihuÂsuskeun pikeun para gegedèn IsÂlam ieu, aya sababaraha kuburan diantarana makam Syeh Arifudin Mandiri Langlangbuana Jagat, Syeh Mangkubumi, Syeh Daud bin Maulana Mansur Cikadueun, Syeh Ishak Bin Abdullah sarta makam salah saurang putri Raja Kediri anu ceuk bèja dibeunangÂkeunna ku jalan saèmbara.
Di bagian sèjèn anu masih kèÂnèh kaasup pamakaman utama, aya makam Syeh Mada, Syeh Muhammad Amin, Syeh Yaman anu asalna ti Timur Tengah jeung Syeh Salman Alfarizi sarta PanÂgeran Jagaraksa.
Taya katerangan anu pasti kumaha lalakonna Syeh Yaman anu asalna ti Timur Tengah bisa nepi ka Kampung Garisul ieu. Ngeunaan komplek pamakaman ieu aya ogè anu nyebutkeun yèn anu dikurebkeun di temapt ieu tèh balukar tina perang jeung pasukan Karajaan Pajajaran anu dipingpin ku Eyang Puraseda mangsa Karajaan Pajajaran, dipÂingpin ku Surawisèsa, sarta anu pangrohakana keur di jaman PraÂbu Pucuk Umun, raja pamungkas Pajajaran.
Dina mangsa ieu, Karajaan PaÂjajaran keur dina kaayaan bancang pakèwuh. Ceuk sumber èta, paÂsukan Pajajaran anu dipingpin ku Eyang Puraseda dikurebkeun di wewengkon Puraseda Leuwiliang.
Tapi bisa jadi anu dimakamÂkeun di Garisul, lain ngan saukur pasukan ti Banten wungkul, tapi sabagèan diantarana pasukan PaÂjajaran, sabab tentara Pajajaran mah, Drahayat biasa. Dumasar kana panalangtulikan, dina salah satu batu nisan anua aya di dinya aya angka anu nandakeun iraha ayana makam èta, nyaèta angka 1015/1501 atawa 1021.
Tapi hanjakal pisan naha Masèhi, Saka Jawa atawa Saka Hindu. Dumasar kana catetan sajarah asupna Islam anu kacida ceuyahna ka Bogor (Pajajaran) mangsa Kasultanan Banten dipÂingpin ku Sultan Maulana Yusuf anu geten pisan nyumebarkeun agama Islam, sarta Karajaan PajaÂjaran keur dirajaan ku Ragamulya Suryakancana.
Dina kabisaan anu lumaku di Banten, dina itungan waktu, KaÂsultanan Banten sok ngajoragna tèh dina poè Ahad, tanggal hiji Muharam, atawa taun alif sangÂkala bumi, rusak èkèk iki sarta lamun ditarjamahkeun jadi 501 saka atawa 1579 Masèhi. Tapi tangtuna katerangan ieu masih perlu panalungtikan anu leuwih daria, sangkan leuwih bisa diÂtanggungjawabkeun.
Ayana komplek pamakaman ieu, beuki nguatkeun pamaÂdagen paniten anu bumina di Karadènan yèn ampir sakabèh wewengkon di Bogor (kaasup kota) mangrupakeun situs anu masih kènèh kudu diguar deui.
Sigana tèh anggaran pikeun dines anu raket patalina jeung uruÂsan nu kararieu kudu ditambahan, sabab kahareupna bisa jadi salah sahiji tujuan pariwisata dunia duÂmasar kana situs jeung BCB anu aya mah. Mugia wè atuh nya !
Bagi Halaman
