Ditulis ku: DADANG H PADMADIREDJA
MUN pareng keur ulin ka Jasinga, palebah Kampung Garisul Desa Kalong wayah eururn heula sakeÂdeung mah, sakurangna ngaranÂdeg. Sabab di palebah dieu, aya plang atawa ngaran panuduh anu kacida gedèna, Situs Pemakaman Raja-raja Islam. Situs ieu umurna kurang leuwih aya kana lima raÂtusa taunan.
Saentas mapay-mapay sisi cai, diantarana pasantren, bras wè ka hiji pakampungan, nanjak saeuÂtik, teu lila urang bakal mangÂgihan komplek pamakaman anu kawilang lega.
Ngeunaan harti ngaran GariÂsul, numutkeun Pa Uci Sanusi, juru peliharana, singgetan tina garis wates panyusulan. Tegesna, sing saha waè anu nyebarkeun agama Islam nu daratang ti Kulon jeung ti Kalèr wajib ngalaporkeun dirina saencan asup ka wewengÂkon anu rèk didatanganna.
“Di komplek pamakaman ieu, teu kurang ti 1200 urang para syuhada atawa pahlawan perang Islam atawa nu nyebarkeun agaÂma Islam dikurebkeun. Komplek pamakaman ieu, legana kurang leuwih lima rèbu meter pasagi,†walerna basa ditaros ku Kang Wawan Khusnun pikeun acara ngÂabuburit bareng Karfat dina salah sahiji tipi Bogor, Masih saur Pa Uci, tandana yèn èta kuburan Islam tèh diantarana makam nyanghunjar ngalèr ngidul, ogè totondèn aya tulisan atawa reliefna dina Arab gundul. Kitu ogè aya ciri kuburan pikeun lalaki jeung awèwè. Nu lalÂaki cirina buleud, sedengkeun nu awèwè tandana damprak.
“Para raja atawa gegedènna mah dikuburna di tempat anu pangluhurna, sarta batuna ogè leuwih badag ti nu biasa,â€pokna daria. Di komplek anu dihuÂsuskeun pikeun para gegedèn IsÂlam ieu, aya sababaraha kuburan diantarana makam Syeh Arifudin Mandiri Langlangbuana Jagat, Syeh Mangkubumi, Syeh Daud bin Maulana Mansur Cikadueun, Syeh Ishak Bin Abdullah sarta makam salah saurang putri Raja Kediri anu ceuk bèja dibeunangÂkeunna ku jalan saèmbara.
Di bagian sèjèn anu masih kèÂnèh kaasup pamakaman utama, aya makam Syeh Mada, Syeh Muhammad Amin, Syeh Yaman anu asalna ti Timur Tengah jeung Syeh Salman Alfarizi sarta PanÂgeran Jagaraksa.
