Ditulis ku: DADANG H PADMADIREDJA
SARÈATNA lamun taya Kang Saleh Danasasmita, atawa Kang Saleh teu daèkeun uprak-oprèk, ngaguar poè jadi Bogor, sigana bakal bingung iraha mièling miÂlangkalana. Minangka contona Provinsi Jawa Barat mun teu salah kakara dua taun kliwat, mièling poè jadina anu dingaranan De Sukron. Numutkeun pangakuan kulawarga Kang Saleh, kapangÂgihna poè jadi Bogor, mangsa anjeunna keur ngais salah sahiji putrana, Daniarti.
“Umi kapanggih ayeuna mah, poè jadi Bogor tèh,â€saur Kang Saleh ka istrina, ibu Tasrianah ataÂwa Ibu Oneh. Budak orok anu keur dipangku tèh teu sirikna dialungÂkeun kana kasur, bakating ku bunÂgah, pèdah poè jadi Bogor geus kapanggih. Sabab geus sababaraha poè dkotèktak, dikorèhan, angÂger teu kapanggih. Tah ngeunaan milangkala Bogor ieu, sanggeus sababaraha puluh taun dipièling, kakara aya pepeletèkan, yèn saÂbenerna anu ditetepkeun ku alÂmarhum Drs. Saleh Danasasmita tèh salah, kuduna mah poè anu, tanggal anu taun anu.
Ah teu dipalirè ieu, nu “ngagugatna†sarta nyebutkeun salah tèh, lain sasaha, taya karyÂana jeung baktina pikeun Bogor, komo nyieun buku sajarah kaÂwas Kang Saleh anu bukuna dijaÂdikeun kacapangan atawa referÂensi ku balarèa. Dina enyana ogè bisa nyalahkeun, pan sumberna tina buku Kang Saleh ogè. Teu bèda kawas dititah nangtungkeun kulub endog. Mangsa can diconÂtoan, endogna kudu dipeupeuÂskeun heula mah, mani bingung teu manggih tungtung, cruk-crek, hèsè pisan.
“Cik atuh nèangab pasualan mah anu kaharti ku akal, lain anu mustahil,â€pokna tèh. Tapi saentas ditangtungkeun (bari dipeupeuÂskeun) ngacungna tèh mani panÂgheulana, atuh anu kitu mah uing ogè bisa, jawabna tèh. Har !!!
Panangtuan poè milangkala Bogor (Kota jeung Kabupatèn) diÂcokot mangsa Purasaba Karajaan Sunda Galuh (Pakuan Pajajaran) dipindahkeun ti Kawali Ciamis ka Bogor. Sabada Prabu Jaya Dewata Prana disitrènan pikeun kaduakaÂlina, jadi Maharaja sarta gelarna Sri Baduga Maharaja Ratu Haji di Pakwan Pajajaran, ngawasaan dua karajaan anu badag, nyaèta Sunda jeung Galuh. Samèmèhna Karajaan Galuh anu purasabana di Kawali dipasrahkeun ti bapaÂna, Rahyang Dewa Niskala.